Żuławy

[gar]

Żuławy Wiślane – jednostka fizjograficzna wchodząca w skład makroregionu Pobrzeże Gdańskie i podprowincji Pobrzeża Południowobałtyckie. Obejmują rozległą równinę deltową Wisły przypominającą w ogólnym zarysie kształt trójkąta, którego wierzchołek znajduje się w rozwidleniu Wisły na Leniwkę i Nogat, zaś podstawa wyznaczona jest przez Mierzeję Wiślaną. Wysokość tak wyznaczonej figury osiąga około 50 km, a podstawa – około 40 km. Powierzchnia Żuław wynosi około 1700 km², z czego 450 km² stanowią tereny depresyjne, położone poniżej poziomu morza, a najwyższe wzniesienia nie przekraczają 15 m n.p.m. Kraina o bardzo ciekawej historii, niezwykłej kulturze, charakterystycznym ukształtowaniu terenu, nietypowej atmosferze i małym ruchu turystycznym.

[Comen]

Ciekawe, że przez wiele lat za największą depresję, czyli najniższy punkt w Polsce uznawano miejsce pod wsią Raczki Elbląskie mierzące 1,8 m ppm. W 2013 roku okazało się jednak że jest jeszcze większe obniżenie w rejonie wsi Marzęcino mające 2,2 m ppm i to ono jest obecnie uznawane za oficjalny najniższy punkt na terenie Polski.

[gar]

W Raczkach mieli to lepiej zorganizowane. Dało się dojechać i zrobić ciekawe zdjęcie. W Marzęcinie punkt jest pośród pól - dojazd tylko marną drogą gruntową. Od najbliższej drogi asfaltowej (bez większej szansy na komfortowe parkowanie) dobrych kilkaset metrów.

[gar]

Zacząłem wypisywać miejsca do których powinienem dotrzeć (a jeszcze w nich nie byłem) w czasie pobytu na Żuławach i robi się z tego pokaźna lista.

[gar]

Nowe dla mnie i warte odwiedzenia miejsca na Żuławach:
Nowe Dolno/Dzierzgonka - most obrotowy i zachowany częściowo układ wsi przywałowej
Markusy i Jezioro - dwie przeplatające się wioski z dawnym zborem mennonitów (nieczynny, stan marny, ale jeszcze nie ruina), w miarę zadbany cmentarz mennonicki z aleją lipową i ładnym widokiem na Żuławy i Wysoczyznę Elbląską, dawny kościół ewangelicki, dawny dworzec kolejowy i piękny (niebieski) most zwodzony z końcówki XIX wieku, dom podcieniowy

[Comen]

Mam wrażenie że jechałem przez Markusy do Świętego Gaju. Do Nowego Dolna nie wpadłem. Jednak przejście całego szlaku św. Wojciecha w jednym dniu to byłaby ostra wyrypa.

[gar]

Ten szlak - patrząc na przebieg - nie wzbudza mojego entuzjazmu.

[Comen]

Fragmentami biegnie nad jeziorem Drużno ale często ze względu na brak mostów musi nadrabiać kilometry wzdłuż kanałów. Przeszedłem fragment w okolicach Raczek. Ścieżka po wale zupełnie zarośnięta.

[gar]

Turysta rzadko jest tam widywany stąd stan szlaku taki a nie inny. Co ciekawe tabliczki z opisami interesujących obiektów są w wielu lokalizacjach (czasami wręcz zaskakujących), ale poza nami w każdym z odwiedzanych miejsc byliśmy wczoraj sami mimo dobrej pogody i okresu wakacyjnego.
Z innej beczki - w publikacji raz jest jezioro Druzno a raz Drużno - w końcu nie wiadomo która wersja jest prawidłowa.

[Comen]

Prawdę mówiąc pisałem przez z a korektor zamienił automatycznie.

[gar]

Czyli też jesteś za opcją Druzno.

[Adler]

Jednak przejście całego szlaku św. Wojciecha w jednym dniu to byłaby ostra wyrypa.

Coś więcej na temat tego szlaku? Skąd pomysł na taki właśnie przebieg szlaku (Elbląg-Święty Gaj)? Kojarzę, że został podobno (nie ma pewności) zamordowany w Świętym Gaju. Postać św. Wojciecha zainteresowała mnie w Gnieźnie...

[gar]

Szlak niebieski. W Świętym Gaju znajduje się sanktuarium św. Wojciecha - stąd tam jego koniec. Czemu początek w Elblągu nie wiem. Miejsce śmierci domniemane. Sama postać dość oryginalna (żeby nie napisać kontrowersyjna) - jak to się zdarza przy średniowiecznych świętych.

[gar]

Kolejne miejscowości z Żuław Elbląskich:
Rozgart - kompleks zbór (obecnie kościół), wolno stojąca dzwonnica i cmentarz mennonicki (stan średni) oraz piękny dom podcieniowy
Kępniewo - ciekawy i spory cmentarz (zachowany cippus, czyli rodzaj nagrobka w postaci kolumny) do którego prowadzi aleja drzew i brukowa droga
Zwierzno - ładny, podcieniowy dawny Dom Ludowy (obecnie część szkoły). Połączenie podcieniowego, zabytkowego domu i PRL-owskiej szkoły lekko surrealistyczne. Do pierwszej klasy w rzeczonej placówce na rok szkolny 2025/2026 przyjęto 1 (słownie jedno) dziecko

[gar]

Fiszewo - ruiny kościoła (trwają prace konserwatorsko-budowlane)
Marynowy - domy podcieniowe, jeden z nich po remoncie funkcjonuje jako miejsce noclegowe z możliwością zwiedzania
Kmiecin - kościół drewniano-murowany, z zewnątrz bardzo ciekawy, niestety nie udało się zobaczyć wnętrza
Nowy Staw - żuławskie miasteczko z potężną kolegiatą (niestety wnętrze skromne), dawnym kościołem ewangelickim (obecnie galeria i miejsce koncertów, można wejść do środka - ładnie zaaranżowane i po konserwacji) i oryginalnym rynkiem

[Comen]

Fajnie musi funkcjonować taka szkoła z jednym uczniem w klasie. Chyba prowadzą wspólne lekcje dla kilku klas jednocześnie.

[gar]

Z jednej strony fajnie, z drugiej tragicznie. Ta dobudowana część szkoły to klasyczna "tysiąclatka", czyli potężny budynek. Ciekawe ile jest w niej wszystkich dzieciaków i ile sal lekcyjnych zostaje wolnych. W przyszłym roku będzie niewiele lepiej, bo do zerówki przyjęto aż 3 osoby.

[Adler]

Zwierzno - Do pierwszej klasy w rzeczonej placówce na rok szkolny 2025/2026 przyjęto 1 (słownie jedno) dziecko

Ciekawe ile jest w niej wszystkich dzieciaków i ile sal lekcyjnych zostaje wolnych. W przyszłym roku będzie niewiele lepiej, bo do zerówki przyjęto aż 3 osoby.

Ze strony szkoły:

Obecnie w szkole uczy się do 300 uczniów.

[gar]

Do 300 - ciekawe określenie. Obstawiam, że przedszkole i zerówkę też do tego wliczają. Patrząc na obecne zapisy za kilka lat może zrobić się mało różowo (zapewne nie tylko w Zwierzynie).