Podkarpackie: Nad Nilem 16 lipca 2021

[Comen]

1 Tablica rzeki Nil.jpg

Upał afrykański. Rzeczka dość niepozorna. Niezbyt czysta. Miejscami w korycie czerwony nalot.

Nil Czerwony.jpg

Ale raczej nie są to gleby laterytowe. W centrum miasteczka grupa "fellachów" oczyszcza koryto z jakichś wodorostów.

Fellachowie.jpg

Nad brzegiem poniżej świątyni trwają prace ziemne. Szykuje się jakaś inwestycja. Na rynku natomiast stanąć można oko w oko z groźnym krokodylem.

5 Krokodyl.jpg

Wcale nie trzeba jechać do Egiptu aby zapoznać się z Nilem. Wystarczy do Kolbuszowej w centrum Podkarpacia. Nazwą Nil określa się górny odcinek rzeki Przyrwa przepływającej przez miasto. Kolbuszowa jako miasto narosła pomiędzy dwoma wsiami Kolbuszowa Górna i Kolbuszowa Dolna. Granice tych jednostek administracyjnych przebiegają dość osobliwie i mam wrażenie, że spory kawałek miasteczka leży dziś nadal poza miasteczkiem. Przy linii kolejowej niemały port kontenerowy. Przypomniało mi się Livorno, gdzie takie obrazki na porządku dziennym. Dociera tu dziennie kilka pociągów z Rzeszowa, ale na miejsce dojechałem busem relacji Rzeszów-Tarnobrzeg. Ponad rynkiem Kolbuszowej pięknie prezentuje się kolegiata Wszystkich Świętych.

4 Kolegiata i rynek.jpg

Kościół pochodzi z XVIII wieku, ale był od tego czasu wielokrotnie przebudowywany. Ostatnio na oko wymieniono dachy i sygnaturkę. Efekt jest całkiem interesujący.

Kopuła kaplicy.jpg

Także w środku (malowidła na ścianach oraz kopułach obydwu kaplic kończących nawy boczne, ciekawy krzyż tęczowy, rzeźbione stalle).

Krzyż tęczowy i stalle.jpg

Przed wejściem stoją trzy pomniki i złoty dzwon. W podziemiach kościoła znajdują się krypty Lubomirskich i Sanguszków, ale są obecnie niedostępne. Podejść można natomiast na pobliski cmentarz na którym zachowała się duża kaplica grobowa Tyszkiewiczów.

8 Kaplica Tyszkiewiczów na cmentarzu.jpg

Środek kolbuszowskiego rynku zajmuje spory zieleniec. Obok wspomnianego krokodyla stoi tu studnia z ekumenicznym herbem miasta ukazującym przyjaźń chrześcijan i żydów.

6 Zabytkowa studnia.jpg

W bocznej ulicy przetrwała też synagoga (obecnie centrum kultury).

7 Synagoga.jpg

Obok znajduje się siedziba miejscowej policji - dawny ratusz. Miasteczko to zresztą typowy galicyjski sztetl z małymi domkami i nieregularnymi zaułkami. Na przedmieściach pełno jeszcze drewnianych parterowych domków. Niektóre już niestety opuszczone.

Domek na przedmieściu.jpg

Warto też wspomnieć o miejscowych szaletach publicznych. Zazwyczaj w Polsce to miejsce wstydliwie ukryte i zaniedbane. A tutaj prawie na środku: na rogu rynku i głównej promenady. Wewnątrz efektownie wyłożone ozdobną ceramiką. Pobierająca opłaty siedzi za porządnym pomalowanym na biało kontuarem. Jak w karczmie albo nawet sali sądowej. Widać że to instytucja. Cena niewygórowana - 1 zł. A w ogóle pokażcie mi funkcjonujące publiczne WC w miasteczku wielkości Kolbuszowej. Problemy owszem muszą być skoro napis we wnętrzu głosi, że "zabrania się spożywania alkoholu w ubikacjach".

Zza płotu.jpg

Największa atrakcja Kolbuszowej leży jakieś pół godziny spacerem od centrum miasta. To park etnograficzny nad brzegami Nilu rozlewającego się w tym miejscu na malownicze stawy. Kompleks średniej wielkości jeśli chodzi o skanseny. Zgromadzono tutaj kilka-kilkanaście zagród związanych z grupami ludności Lasowiaków i Rzeszowiaków. Domy drewniane zazwyczaj kryte słomą lub darnią.

Chałupa.jpg

Dachy czasami przypominają wręcz egipskie piramidy.

Dach chaty.jpg

W obejściu różne obiekty gospodarcze, niekiedy całkiem ładne przydomowe ogródki.

Kwiaty w ogródku.jpg

Jest trochę zwierząt gospodarskich, ale to nie to samo co np. w Sierpcu, gdzie prawie przy każdym obejściu była jakaś trzódka i osoba opiekująca się chatą.
Są także liczne wiatraki i młyn wodny z pracującym stale kołem.

Wiatrak.jpg

Wodny młyn.jpg

Na skraju skansenowej wioski stoi dwór szlachecki a w głębi całkiem spory drewniany kościół.

Weranda dworu.jpg

Kościół.jpg

W jego wnętrzu kolorowe ołtarze i wystawa rzeźby religijnej.

Swiatki.jpg

Jest także dawna szkoła powszechna i karczma/sklep.

Szkoła Powszechna.jpg

Sklep.jpg

W kilku domach stworzono wystawy tematyczne, do innych zajrzeć można niestety tylko przez okna.

Wnętrze chaty.jpg

Miejsce malownicze i o dziwo słabo jeszcze skomercjalizowane. Przy wejściu jest jakaś kawiarenka, ale nie cieszy się specjalnie wzięciem wśród odwiedzających. Pewnie brakuje wyszynku. Więcej atrakcji mogłoby być też dla dzieci. Brak opisu poszczególnych obiektów w terenie, aczkolwiek na recepcji wraz z biletem dostaniemy szczegółową mapę terenu. Cena też przystępna jeśli chodzi o taką atrakcję - 12 zł bilet normalny, 8 zł - ulgowy. Najpiękniejsze miejsce na samym końcu nad stawem. Można usiąść na ławeczce i podziwiać rośliny wodne i młyn na drugim brzegu Nilu.

Zza stawu.jpg

[Adler]

Kiedy relacja spod prawdziwego Nilu?
Ja już mam dwa Nile na koncie. Tym w Kolbuszowej władze lokalne jak rozumiem chciały wywołać kontrowersje. Brak jakiegokolwiek podobieństwa do tego właściwego. Żona zna dobrze ten teren. Sporo czasu tu spędziła w dzieciństwie. Nie zapomnę jak walnąłem głową o futrynę wejściową w jednej z tych chat w skansenie. Nisko, bardzo nisko. Potrzęsło całą chatą. Na głowie pozostała porządna rana. Ot taka pamiątka ze skansenu.

[Comen]

Kiedy relacja spod prawdziwego Nilu?

Na razie na taką się nie zanosi. Zresztą jakoś mnie nie ciągnie akurat w tamte strony. Prędzej odwiedziłbym Maroko.

Nie zapomnę jak walnąłem głową o futrynę wejściową w jednej z tych chat w skansenie. Nisko, bardzo nisko. Potrzęsło całą chatą. Na głowie pozostała porządna rana. Ot taka pamiątka ze skansenu.

I dlatego zapewne pozamykali wszystkie chaty oprócz wybranych, gdzie wejście nie sprawia takiego problemu i nie trzeba się nisko kłaniać. Inaczej musieliby zapewne przy kasie rozdawać kaski.

[Adler]

No szkoda, że nie pomyśleli z tymi kaskami lub wyraźnym komunikatem przy wejściach. Obyłoby się bez tej krwi wtedy. Ciężkie jest życie turysty.

[gar]

Ładnie to wygląda. Jeszcze tam nie dotarłem choć w planach to mam, szczególnie że można tam dojechać pociągiem.
Co do toalet - w Świeciu czyste, zadbane toalety publiczne przy Małym Rynku za 1,50 zł. Niestety w niedzielę zamknięte.

[Comen]

Kolbuszowa o ile dobrze pamiętam słynęła z mebli. Idąc w stronę skansenu minąłem dawną fabryczkę na oko z lat 60-70 -tych. Oczywiście nieczynna, budynek zmierza w kierunku ruiny. Sądziłem, że jakieś meble kolbuszowskie znajdę właśnie w skansenie, ale jednak nie ma tam takich zbiorów.

[Adler]

O jednym, dobrym sklepie z meblami to wiem, ale czy ma to związek ze wspomnianą fabryką, raczej nie.