Śląskie: Tychy - miasto i browar, 27 grudnia 2023
: 28 gru 2023, o 13:41
Miasto wielokrotnie mijane po drodze w kierunku Bielska-Białej i Beskidu Śląskiego. Autobus z Krakowa przystaje we wschodniej części przy ulicy Wyszyńskiego i tam rozpoczynam spacer, by skończyć go na dworcu PKP.
1. Stadion Zimowy 2. Kościół św Franciszka i św Klary oraz klasztor franciszkański. Tyskie San Gimignano. Obiekt w trakcie budowy więc niestety nie da się wejść do środka, ale robi wrażenie. 3. tzw. Brama Słońca czyli blok mieszkalny na osiedlu U 4. Aquapark
5. Kościół św Ducha w dzielnicy Żwaków (osiedle L). Ciekawa forma "namiotu" z wolno stojącą dzwonnicą. Niestety otwarta była tylko dolna kaplica. Przez szybę widać fragment nastrojowej dekoracji Jerzego Nowosielskiego.
6. Kościół św. Jana Chrzciciela na placu Konstytucji w stylu konstruktywistycznym. To chyba najstarszy kościół w Nowych Tychach, który jednak z przyczyn politycznych użytkowano dopiero od 1976 roku. Potem został rozbudowany i uzupełniony o betonową wieżę-krzyż. 7. Mural na szkole Marii Curie-Skłodowskiej
8. Urząd Miasta, pomnik Zwycięstwa i park miejski. Pomnik Walki i Pracy zwany potocznie "żyrafą" akurat w remoncie. W ogóle park sprawia wrażenie dość zaniedbanego. 9. Pomnik Ryśka Riedla przy budynku Biblioteki
10. Osiedle E z ciekawymi budynkami będącymi czymś pomiędzy blokiem a willą typu bliźniak z dużymi przeszklonymi klatkami schodowymi. 11. Skwer Niedźwiadków z fontanną, choinką i rzeźbami niedźwiadków 12. Stadion Miejski 13. Plac Baczyńskiego - dzisiejsze centrum miasta. Wizyta za dnia i już po zmroku. 14. Rynek
15. Kościół św Marii Magdaleny czyli dawny kościół parafialny Starych Tych. Przy nim cmentarz, epitafia na murze - także w języku niemieckim. Otwarty przedsionek. 16. Synagoga przy ulicy Damrota 17. Muzeum Tyskie a obok Pomnik Powstańca Śląskiego 18. Plac św Anny na Osiedlu A 19. Hotel Piramida w Paprocanach 20. Ośrodek wypoczynkowy, plaża i przystanie nad zalewem Paprocany. 21. Tzw. Browar Obywatelski otoczony parkiem - niestety kompleks zamknięty dla zwiedzających
Browar Tyski Historyczny zakład przemysłowy związany z pszczyńskim księciem. Zwiedzanie kompleksu z przewodnikiem. Trochę interaktywnych wystaw dotyczących procesu warzenia brzeczki piwnej. Stara warzelnia z miedzianymi kadziami i ścianami w kafelkach. Spacer po dużym kompleksie w którym zwracają uwagę liczne zbiorniki na piwo. W jednych z nich znajduje się podobno zapas wystarczający jednemu człowiekowi na ponad 5000 lat (choć oczywiście są różne potrzeby). Na koniec wycieczki degustacja w miejscowym pubie.
Pozornie Tychy to tylko duże blokowisko, jednak jak wszędzie zresztą w obrębie tego zespołu osiedli znajdzie się przynajmniej kilka ciekawych miejsc, wręcz nawet zaskakujących. Miasto powstało w latach 50-tych XX wieku projektowane jako duża "sypialnia" dla pracowników GOP-u.
Za czasów Gierka w Tychach zlokalizowano fabrykę samochodów małolitrażowych, która stała się dodatkowym impulsem rozwojowym. Głównymi projektantami miasta było małżeństwo architektów Kazimierz i Hanna Wejchertowie. Zostali mieszkańcami Tychów i są pochowani na miejscowym cmentarzu przy kościele św Marii Magdaleny.
Na deptaku przy ulicy Darwina stoi ich pomnik wraz z charakterystyczną ramą kreślarską, która zapewne była atrybutem urbanistów. W mieście jest też sporo futurystycznych rzeźb i trochę murali.
Tychy to osiedla blokowe oznaczone literami od A do Z do jakiegoś stopnia odzwierciedlające historię budowy osiedli w XX wieku i w pierwszych dekadach XXI wieku. Ulice na poszczególnych osiedlach zaczynają się od odpowiednich liter, tak więc na osiedlu C mamy np. ulicę Cyganerii, Czarnieckiego czy Plac Marii Curie-Skłodowskiej a na osiedlu E ulicę Edukacji, Elsnera czy Elfów.
Starówką jest w tym sensie osiedle A przypominające architekturą centrum Nowej Huty. Oczywiście istnieje też Rynek, czyli plac dawnej osady Tychy włączonej w obręb nowego miasta. Najnowsze osiedle Z znajduje się na południe od dawnej wsi Paprocany w pobliżu zalewu. Po mieście jeżdżą autobusy i trolejbusy.
Bilet dzienny ZTM obowiązuje na wszystkich liniach sieci zarówno w Tychach jak i innych miastach GOP-u. Przejechałem się linią B z dworca PKP nad zalew paprocański przemierzając tym samym prawie całe miasto. To jedna część wycieczki, druga to długi spacer po kilku dzielnicach, zwłaszcza że ciekawe obiekty są w Tychach trochę porozrzucane po całym mieście.
Oto one w kolejności zwiedzania:1. Stadion Zimowy 2. Kościół św Franciszka i św Klary oraz klasztor franciszkański. Tyskie San Gimignano. Obiekt w trakcie budowy więc niestety nie da się wejść do środka, ale robi wrażenie. 3. tzw. Brama Słońca czyli blok mieszkalny na osiedlu U 4. Aquapark
5. Kościół św Ducha w dzielnicy Żwaków (osiedle L). Ciekawa forma "namiotu" z wolno stojącą dzwonnicą. Niestety otwarta była tylko dolna kaplica. Przez szybę widać fragment nastrojowej dekoracji Jerzego Nowosielskiego.
6. Kościół św. Jana Chrzciciela na placu Konstytucji w stylu konstruktywistycznym. To chyba najstarszy kościół w Nowych Tychach, który jednak z przyczyn politycznych użytkowano dopiero od 1976 roku. Potem został rozbudowany i uzupełniony o betonową wieżę-krzyż. 7. Mural na szkole Marii Curie-Skłodowskiej
8. Urząd Miasta, pomnik Zwycięstwa i park miejski. Pomnik Walki i Pracy zwany potocznie "żyrafą" akurat w remoncie. W ogóle park sprawia wrażenie dość zaniedbanego. 9. Pomnik Ryśka Riedla przy budynku Biblioteki
10. Osiedle E z ciekawymi budynkami będącymi czymś pomiędzy blokiem a willą typu bliźniak z dużymi przeszklonymi klatkami schodowymi. 11. Skwer Niedźwiadków z fontanną, choinką i rzeźbami niedźwiadków 12. Stadion Miejski 13. Plac Baczyńskiego - dzisiejsze centrum miasta. Wizyta za dnia i już po zmroku. 14. Rynek
15. Kościół św Marii Magdaleny czyli dawny kościół parafialny Starych Tych. Przy nim cmentarz, epitafia na murze - także w języku niemieckim. Otwarty przedsionek. 16. Synagoga przy ulicy Damrota 17. Muzeum Tyskie a obok Pomnik Powstańca Śląskiego 18. Plac św Anny na Osiedlu A 19. Hotel Piramida w Paprocanach 20. Ośrodek wypoczynkowy, plaża i przystanie nad zalewem Paprocany. 21. Tzw. Browar Obywatelski otoczony parkiem - niestety kompleks zamknięty dla zwiedzających
Browar Tyski Historyczny zakład przemysłowy związany z pszczyńskim księciem. Zwiedzanie kompleksu z przewodnikiem. Trochę interaktywnych wystaw dotyczących procesu warzenia brzeczki piwnej. Stara warzelnia z miedzianymi kadziami i ścianami w kafelkach. Spacer po dużym kompleksie w którym zwracają uwagę liczne zbiorniki na piwo. W jednych z nich znajduje się podobno zapas wystarczający jednemu człowiekowi na ponad 5000 lat (choć oczywiście są różne potrzeby). Na koniec wycieczki degustacja w miejscowym pubie.