Lubelskie: Miasta i pałace czyli Biała i Radzyń 10 września 2020
: 9 lis 2020, o 18:52
W przedostatnim dniu lubelskiego wyjazdu odwiedziłem 2 miasta, które wyrosły przy magnackich rezydencjach Radziwiłłów i Potockich. W ich herbach starożytne symbole: św. Jerzy pokonujący smoka i niedźwiedź.
Jeśli mierzyć wielkość miejscowości liczbą kościołów w centrum to Biała Podlaska musiała być znacznym ośrodkiem z przynajmniej trzema świątyniami, nie licząc kaplicy w parku pałacowym. Z kolei Radzyń to raczej przystawka do wspaniałej rezydencji Potockich, bo nawet kościół parafialny wydaje się z nią bardziej związany. W odróżnieniu od Białej Podlaskiej, a nawet miniaturowego Kocka nie ma tu nawet rynku z prawdziwego zdarzenia, aczkolwiek jak na te tereny to obecne miasto Radzyń wcale nie jest takie małe.
Biała Podlaska
Kościół Narodzenia NMP to dawna cerkiew zakonu Bazylianów Kolejna dawna świątynia klasztorna, czyli kościół św Antoniego zbudowany dla reformatów. Przed wejściem pomnik Jana Pawła II. Głównym kościołem parafialnym miasta jest świątynia św. Anny. Pod krzyżem na najwyższej kopule leży półksiężyc zamontowany tam na pamiątkę wiktorii wiedeńskiej. Przy kościele św. Anny stoi drewniany dworek mieszczący wikariat. Główny deptak miasta czyli ulica Brzeska Wokół sporego rynku znajdują się kolorowe piętrowe kamieniczki. Środek placu zajmują klomby i zadrzewienia wśród których jest kilka pomników w tym stolik/ławeczka najsłynniejszego obywatela Białej Podlaskiej Józefa Ignacego Kraszewskiego. W pobliżu pałacu znajduje się gmach Akademii Bialskiej. Obecnie to zespół szkół (liceum i podstawówka), kiedyś szkoła wyższa - kolonia Uniwersytetu Jagiellońskiego powstała w 1628 roku z fundacji księdza Krzysztofa Wilskiego. Adeptami szkoły byli m.in. Józef Ignacy Kraszewski, Bogusław Kaczyński czy Roman Kłosowski. Już od pałacowej stróżówki widać efektowną manierystyczną bramę oraz charakterystyczną wysoką wieżę. Pałac otoczony jest fortyfikacjami ziemnymi. W zabudowaniach mieści się m.in. biblioteka miejska oraz muzeum regionalne z kolekcją ikon, portretów konnych oraz obrazów miejscowego "Nikifora" - Bazylego Albiczuka. W głębi znajduje się niewielka kaplica, manierystyczna oficyna oraz kwadratowy park geometryczny Radzyń Podlaski
Pałac stanowi dominantę w krajobrazie miasta. To chyba jeden z najmniej docenionych zabytków naprawdę wysokiej klasy w naszym kraju. We wnętrzach mieszczą się obecnie dość przypadkowe instytucje, ale sam rozmach założenia wzbudza jeszcze i dziś szacunek. Z jednej strony taras pałacowy otwiera się na aleję okoloną stawami, z drugiej przechodzi w trochę zaniedbany park miejski z licznym starodrzewem. Najciekawiej prezentuje się obecnie fasada boczna od strony miasta. Głównym elementem charakterystycznym dla rezydencji Potockich jest zespół rokokowych rzeźb Jana Chryzostoma Redlera - główne dzieło artysty znanego także z dekoracji pałaców w Białymstoku, Puławach czy stołecznych Łazienkach a także kościoła św. Trójcy w Tykocinie. Podobne rzeźby znajdują się na attyce położonej w parku oranżerii. Ten niewielki budynek pełni (chyba jeszcze) rolę kina miejskiego. Choć ze względu na koronawirusa obiekt wyglądał na zamknięty W parku jest też podłużna sadzawka z uroczym domkiem chińskim Kościół parafialny św. Trójcy sąsiaduje przez ulicę z pałacem Potockich. Ufundowany w połowie XVII wieku przez Mniszchów i wzniesiony w stylu renesansu lubelskiego Kaplica Aniołów Stróżów na południowy wschód od pałacu
Biała Podlaska
Kościół Narodzenia NMP to dawna cerkiew zakonu Bazylianów Kolejna dawna świątynia klasztorna, czyli kościół św Antoniego zbudowany dla reformatów. Przed wejściem pomnik Jana Pawła II. Głównym kościołem parafialnym miasta jest świątynia św. Anny. Pod krzyżem na najwyższej kopule leży półksiężyc zamontowany tam na pamiątkę wiktorii wiedeńskiej. Przy kościele św. Anny stoi drewniany dworek mieszczący wikariat. Główny deptak miasta czyli ulica Brzeska Wokół sporego rynku znajdują się kolorowe piętrowe kamieniczki. Środek placu zajmują klomby i zadrzewienia wśród których jest kilka pomników w tym stolik/ławeczka najsłynniejszego obywatela Białej Podlaskiej Józefa Ignacego Kraszewskiego. W pobliżu pałacu znajduje się gmach Akademii Bialskiej. Obecnie to zespół szkół (liceum i podstawówka), kiedyś szkoła wyższa - kolonia Uniwersytetu Jagiellońskiego powstała w 1628 roku z fundacji księdza Krzysztofa Wilskiego. Adeptami szkoły byli m.in. Józef Ignacy Kraszewski, Bogusław Kaczyński czy Roman Kłosowski. Już od pałacowej stróżówki widać efektowną manierystyczną bramę oraz charakterystyczną wysoką wieżę. Pałac otoczony jest fortyfikacjami ziemnymi. W zabudowaniach mieści się m.in. biblioteka miejska oraz muzeum regionalne z kolekcją ikon, portretów konnych oraz obrazów miejscowego "Nikifora" - Bazylego Albiczuka. W głębi znajduje się niewielka kaplica, manierystyczna oficyna oraz kwadratowy park geometryczny Radzyń Podlaski
Pałac stanowi dominantę w krajobrazie miasta. To chyba jeden z najmniej docenionych zabytków naprawdę wysokiej klasy w naszym kraju. We wnętrzach mieszczą się obecnie dość przypadkowe instytucje, ale sam rozmach założenia wzbudza jeszcze i dziś szacunek. Z jednej strony taras pałacowy otwiera się na aleję okoloną stawami, z drugiej przechodzi w trochę zaniedbany park miejski z licznym starodrzewem. Najciekawiej prezentuje się obecnie fasada boczna od strony miasta. Głównym elementem charakterystycznym dla rezydencji Potockich jest zespół rokokowych rzeźb Jana Chryzostoma Redlera - główne dzieło artysty znanego także z dekoracji pałaców w Białymstoku, Puławach czy stołecznych Łazienkach a także kościoła św. Trójcy w Tykocinie. Podobne rzeźby znajdują się na attyce położonej w parku oranżerii. Ten niewielki budynek pełni (chyba jeszcze) rolę kina miejskiego. Choć ze względu na koronawirusa obiekt wyglądał na zamknięty W parku jest też podłużna sadzawka z uroczym domkiem chińskim Kościół parafialny św. Trójcy sąsiaduje przez ulicę z pałacem Potockich. Ufundowany w połowie XVII wieku przez Mniszchów i wzniesiony w stylu renesansu lubelskiego Kaplica Aniołów Stróżów na południowy wschód od pałacu