turystycznie-forum.pl

Kilka dni w północno-wschodniej Polsce z noclegami w Białymstoku. Poza niewysokimi morenowymi wzgórzami region dość płaski i nizinny, ale o jego charakterze decydują olbrzymie kompleksy leśne i szerokie zabagnione doliny rzeczne. Wielkie otwarte przestrzenie. Na łąkach pełno bocianów i innych ptaków. Powiedziałbym kraina takiej łagodnej dzikości. Przejazd "autobusem kolejowym" przez wsie położone daleko od szosy niezapomniany. Autentyczne stare zagrody - drewniane domki z kolorowymi okiennicami. Stara babcia wymachująca laską na busa. Ciekawi ludzie, jak choćby prawosławny mnich z Supraśla z którym rozmawiać można było o klasztorach na dalekiej górze Athos. Oprócz Białegostoku zwiedziłem Tykocin wraz z Dworem Pentowo, Supraśl, Choroszcz, Wasilków, Bielsk Podlaski i Łomżę. Szkoda, że nie odnawiałem paszportu, bo wypad do Grodna był w zasięgu. Jadą tam i pociągi i autobusy a Białorusinów wielu dociera do Białegostoku. Nocleg w akademiku Politechniki Białostockiej. Pokoik przyzwoity z lodówką, czajnikiem bezprzewodowym i dużym biurkiem. Łazienka w układzie studio na cztery pokoje, ale poza jednym dniem praktycznie cały ten kompleks i tak był tylko do mojej dyspozycji. Spokojnie. Troszkę hałasu tylko po meczu Jagiellonii. Pogoda taka sobie. Jeden słoneczny dzień, poza tym przejaśnienia. Ale w zasadzie nie padało. Natomiast przez cały czas pobytu było dość zimno. W tym sensie Kraków do Białegostoku to jak Hiszpania do Polski. Noc w Małopolsce była podejrzewam cieplejsza niż południa tam. Dłuższa fotorelacja niebawem.

Białystok - stolica Podlasia

Na początek o Białymstoku - mieście gdzie się nocowało. Przyjeżdżało i przesiadało (całkiem niezła i punktualna komunikacja miejska, biało-zielone autobusy - jak się ma bilet weekendowy lub dobowy można jeździć nimi do woli). No i oczywiście zwiedzało. To głównie w trzecim dniu pobytu, ale oczywiście w tzw. międzyczasie było też kilka innych małych przechadzek. Zapoznanie ze stolicą Podlasia rozpocząłem w pierwszym dniu odwiedzeniem kościoła św Rocha. Międzywojenna świątynia powstała jako wotum dziękczynne za odzyskanie niepodległości przez Polskę. Stąd wewnątrz trochę patriotycznych akcentów m.in. tablica poświęcona Romanowi Dmowskiemu. Z korony wzgórza jest widok na ulicę Lipową główny trakt miejski noszący dawniej nazwę Piłsudskiego a potem także przejściowo Hitlera i Stalina. Hitler i Stalin zrobili tutaj niestety co swoje, dlatego centrum miasta nie wygląda jak przyzwoita starówka, tylko takie trochę bardziej nobliwe osiedle mieszkaniowe z kilkoma starymi kamienicami, kilkoma gmachami z międzywojnia, stalinkami z lat 50-tych a nawet szałem architektury z lat 70 i 80. W tym wszystkim jest jednak trochę ciekawych miejsc - można nawet powędrować kilkoma szlakami tematycznymi. Przy Lipowej zachowała się w każdym razie klasycystyczna cerkiew św. Mikołaja, pałac miejscowego fabrykanta a spacerując wpadniemy na pewno na oryginalną rzeźbę ukazującą kilka laleczek na wielkim kole od wozu.
Drugi potencjalny doskonały punkt widokowy powinien znajdować się na tarasach Opery i Filharmonii Podlaskiej. To nowe dzieło w modnym stylu architektury organicznej wyrosło "na górce" w tutejszym "Central Parku". Swego czasu było o planach tej inwestycji głośno, jak widać ją zrealizowano, choć w otoczeniu dość dziwacznym. Teoretycznie wejście na taras powinno być dostępne bezpłatnie, choć za biletami. Ale tylko w weekendy (nie długie weekendy) i pewnie o jakichś wybranych porach, kiedy poniżej trwają spektakle. Nigdy nie udało mi się na górze zobaczyć żywej duszy a kilka razy mijałem to miejsce autobusami w okolicy. Zastanawiam się po co w ogóle wydawać bilety skoro nie pobiera się opłat. Na warszawską Bibliotekę UW wzniesioną w podobnym stylu o ile mi wiadomo można wejść bez żadnych rękojmi ot spacerując po ogrodach. Czyżby w Białymstoku zaroiło się od samobójców i jest obawa że będą skakać? Przy Filharmonii jest mała cerkiewka św Marii Magdaleny, ale niestety wejść do niej można tylko obchodząc teren naokoło, czyli schodząc kilkanaście metrów w dół do poziomu ulicy. Centrum miasta stanowi wydłużony "trójkątowaty" Rynek Kościuszki. Na jego środku stoi ratusz z wysoką wieżyczką a na zapleczu odbywał się targ regionalny, gdzie nabyć można było smakowite wiktuały: kiełbasę-palcówkę, ser koryciński w różnych smakach, wędzone kaszanki, obłędnie pachnący boczuś i tatarskie wypieki o egzotycznych nazwach: czebureki, pierekaczewniki i kilka innych których nazw już nie spamiętam. Niestety wszystko to niezbyt tanie. Idąc dalej nie przegapimy z pewnością wielkiej neogotyckiej katedry z dołączonym do niej mniejszym starszym kościołem, którego jakoś nie zburzono po wybudowaniu nowej przestronnej fary. W tym małym kościele są grobowce książąt Branickich - pierwszych właścicieli Białegostoku. Bo głównym zabytkiem miasta jest wielki kompleks pałacowy zwany trochę na wyrost Wersalem Podlaskim. Pałac jest dość duży - mieści biura Uniwersytetu Medycznego i w długi weekend był zamknięty na głucho. Natomiast na jego tyłach obejść można ładny ogród francuski z licznymi białymi rzeźbami przedstawiającymi na ogół rozmaite postacie mitologiczne. Ogród otaczają inne ogrody, tak że można stąd dojść do granic miasta praktycznie nie wychodząc z parku lub lasu. Po drodze miniemy m.in. figurkę psa-potwora, wielką aleję klombów na Plantach, mały ogród zoologiczny z żubrem, jeleniowatymi i chyba jakimś ptactwem, rezerwat przyrody a praktycznie na rogatkach miasta nowy stadion municypalny - chlubę miejscowej Jagiellonii. Po drugiej stronie niewielkiej rzeki Biała na stoku wzgórza rozciąga się dzielnica Bojary. Kiedyś biegła tędy granica Korony i Litwy a śladem po niej jest kompletnie nie wyróżniająca się niczym ulica Skorupska. Znacznie ciekawsza jest ulica Warszawska gdzie zachowało się kilka ładnych kamieniczek, neoromański kościół i centrum esperanto. W Białymstoku urodził się i mieszkał Ludwik Zamenhof twórca tego sztucznego języka o prostej gramatyce, składni i słowotwórstwie opartym na tworzeniu przyrostków i przedrostków. Jest tu jego ulica (na jej rogu miejsce gdzie się urodził) i pomnik a turystyczne tablice informacyjne w wielu miejscach zawierają także wersję pisaną w języku esperanto. W wyższej części Bojarów mamy cały kwartał drewnianej zabudowy, która niestety znika powoli z tutejszego krajobrazu. Białystok nazywano przez długi czas wsią wojewódzką właśnie ze względu na takie enklawy małych drewnianych wiejskich domków w różnych częściach miasta - dziś może nie jest to już takie oczywiste, ale tam gdzie pojawiają się jeszcze stare drewniane wille tworzą się ciekawe architektoniczne kontrasty. Centrum otacza wianuszek nowych osiedli oraz dwie starsze dzielnice przemysłowe Fasty i Dojlidy. Cechą charakterystyczną osiedli jest to że położone są na wzgórzach a w ich obrębie powstały nowe kościoły i cerkwie strzelające ku niebu swoimi wieżami jakby koniecznie musiały być wyższe od niemałych przecież bloków. Na osiedlu Wysoki Stoczek powstał m.in. interesujący "pseudobarokowy" kościół wzorowany na świątyni z litewskiego Berezwecza. Na tym samym wzgórzu jest jeszcze dawna komora celna i ciekawy pomnik reduta obrońców Białegostoku poświęcony żołnierzom walczącym w 1939 roku z Niemcami. Z kolei w dzielnicy Dojlidy (znanej z browaru produkującego Żubra) w ładnym parku znajduje się pałac Krusensternów a w pobliżu jest miejskie kąpielisko na dużym stawie powstałym przez spiętrzenie rzeki Białej. Stojąc na pomoście aż czuje się tam morską bryzę

Ładnie tam. Nigdy nie byłam w Białymstoku, strasznie daleko, bliżej mam np. do Pragi...
W Białymstoku, podobnie, jak u mnie w Bielsku, działa bardzo dobry teatr lalkowy, nasz jest starszy o 6 lat.

Teoretycznie daleko, ale z Krakowa tylko 5 godzin pociągiem. Myślę że z Katowic porównywalnie.
Ze względu na ten teatr powstały te pomniczki w centrum - jeden na zdjęciu powyżej z lalkami podróżującymi na kole a drugi jeszcze taki bardziej teatralny z maską i marionetką.

Pałac Branickich z tym pięknym ogrodem robią wrażenie.
Rozumiem, że wejście do ogrodu nie jest odpłatne?

Za darmo. Opłaty są tylko za zwiedzanie pałacu wewnątrz, ale prawdę mówiąc nigdzie na miejscu nie znalazłem informacji na ten temat.

Comen pisze: ↑

5 maja 2017, o 20:59

Teoretycznie daleko, ale z Krakowa tylko 5 godzin pociągiem. Myślę że z Katowic porównywalnie.
Ze względu na ten teatr powstały te pomniczki w centrum - jeden na zdjęciu powyżej z lalkami podróżującymi na kole a drugi jeszcze taki bardziej teatralny z maską i marionetką.
30 Maska.jpg

Podobają mi się te pomniki
Z Bielska do Białegostoku jest nawet bezpośredni pociąg, podobno jedzie 7 godz, samochodem można w 6,5.
Może kiedyś...

Oprócz Białegostoku są jeszcze ciekawe okolice. Na pierwszy rzut Tykocin do którego pojechałem w sobotę zaraz po zakwaterowaniu się i zrzuceniu ciężkiego bagażu. Miasteczko swoje wielkie chwile przeżywało kilkaset lat temu. Najpierw na miejscowym zamku pomieszkiwał król Zygmunt August i tutaj miał swój skarbiec wraz z arrasami oraz biblioteką. Tu też mieścił się główny arsenał Rzeczpospolitej. Starostą tykocińskim był w tym czasie Łukasz Górnicki - autor Dworzanina Polskiego, związany też z krakowskim dworem biskupim na Białym Prądniku. Potem miastem rządziła familia Branickich. Wprawdzie pałac postawili sobie w Białymstoku, ale to Tykocin przez wiele lat był głównym ośrodkiem miejskim Podlasia. Rynek urządzono na podobieństwo rzymskiego forum. W środku placu stanął pomnik Stefana Czarnieckiego, protoplasty rodu Branickich. To jeden z najstarszych świeckich pomników w Polsce. Po wschodniej stronie tego Nowego Rynku mamy barokowy kościół z szeroko rozstawionymi po obu stronach wieżyczkami połączonymi z korpusem kolumnadą. Bardzo klimatyczne jest jego wnętrze. Bliżej rzeki stoi alumnat z prostokątnym dziedzińcem, czyli najstarszy w Polsce dom opieki społecznej, gdzie swoich lat dożywali emerytowani żołnierze królewscy, którzy nie wzbogacili się wystarczająco na wojnie. Pomnik orła białego jest pamiątką po tym jak August II ustanowił w Tykocinie order o takiej nazwie. Po drugiej stronie Narwi jest odbudowywany sukcesywnie zamek królewski mieszczący restaurację i muzeum. Niestety ze względu na imprezę zamkniętą (po prostu weselisko) zwiedzanie wnętrz nie było już tego dnia możliwe. Natomiast wejść można było (i to bezpłatnie w sobotę) do tutejszej synagogi - podobno największej w Polsce po synagodze krakowskiej. Z pewnością ma większa bimę niż ta która znajduje się w krakowskiej Synagodze Starej. Na ścianach zdobione teksty hebrajskie. W sąsiedztwie jest też dawny dom talmudyczny z wystawą poświęconą Zygmuntowi Glogerowi. Na zapleczu w podziemiu przyjemna restauracja żydowska o nazwie Tejsza czyli Koza. Udając się w kierunku Pentowa mijam jeszcze dawny cmentarz żydowski z którego pozostała w zasadzie łąka z pojawiającymi się gdzieniegdzie starymi kamieniami z zatartymi inskrypcjami, ale nie przypominającymi już swoim kształtem typowych macew. Pentowo Jakiś 1 km dalej po prawej stronie drogi jest zaścianek szlachecki z drewnianym dworkiem i obszernym obejściem. Obecnie jest to jedyna w Polsce Europejska Wioska Bociania. Ptaki przylatują tutaj rokrocznie w dużej liczbie (tablica przy wejściu informuje ile par i młodych pojawiało się w poszczególnych latach). Oscyluje w granicach 30. Ja się doliczyłem kilkunastu. Zajmują gniazda wśród drzew oraz na dachach zagród. Oprócz tego jest tu tematyczna wystawa oraz mała stadnina koni. Za 5 zł można się rozejrzeć po okolicy. Obejścia pilnuje dość ospały piesek. Z wież widokowych można obserwować boćki w gniazdach. Często wzbijają się w powietrze i szybują. Słychać charakterystyczne klekotanie. Można też podejść do wieżyczki na skraju bagien i rozlewisk Narwi, gdzie ptaki żerują i zapoznać się z tutejszym łabędziem.

Jakoś tak wyszło, że okolice Białegostoku (który znam) cały czas mam w planach. W tym Tykocin (po zdjęciach smak na niego się wzmaga) i Supraśl (też zapewne odwiedziłeś).

Supraśl był drugi na liście miejsc wartych zwiedzenia (w zasadzie nawet pierwszy, ale udałem się tam w niedzielę, czyli na drugi dzień, ponieważ dojazd jest znacznie łatwiejszy niż do Tykocina i nawet w dni świąteczne jedzie coś z Białegostoku praktycznie co pół godziny). Na początek dnia wybrałem się jednak na spacerek po Puszczy Knyszyńskiej. Muzeum Ikon było jeszcze zamknięte a w cerkwi czy ławrze supraskiej odprawiano prawosławną mszę na którą zresztą przyjechało tym samym autobusem kilka osób z pobliskiej wsi Ciasne. Puszcza Knyszyńska otacza Białystok od północy i wschodu a na jej terenie znajduje się największy park krajobrazowy w tej części Polski. W Supraślu mieści się siedziba dyrekcji parku, niestety w niedzielę wystawa przyrodnicza w małym dworku na obrzeżach miasteczka była zamknięta (a może otwarli ją jednak w późniejszej porze?) - można było w każdym razie chwilę pochodzić po otaczającym dworek ogródku z rozmaitymi tablicami i edukacyjnymi instalacjami. Trasa spaceru biegła ścieżką edukacyjną w rezerwacie Jałówka. Dość zróżnicowany krajobrazowo kawałek lasu z zabagnioną dolinką małego potoku, wysokim wzgórzem morenowym oraz źródliskiem. Część drzewostanów w okolicy szlaku musiała paść pod naporem burzy. Mijane co jakiś czas poręby nie wyglądały na zaplanowaną działalność człowieka (zwłaszcza że to teren rezerwatu). Na koniec trasy polana z deszczochronem i ławkami do odpoczynku a potem jeszcze przy drodze z Supraśla do Krynek niewielki ziemny kopiec usypany Leonowi Dublakowi założycielowi przedwojennej drużyny harcerskiej. Kopiec znajduje się w miejscu ostatniej zbiórki z jego udziałem - harcmistrz zmarł na gruźlicę w 1935 roku. Wracając do Supraśla po lewej zobaczymy wielki pień sosny ustawiony pod wiatą. Było to jedno ze starszych drzew w okolicy zwalone wichurą w 1979 roku. Punkt w którym stało stanowi lokalne miejsce mocy.
Główną atrakcją Supraśla jest Muzeum Ikon znajdujące się w dawnym pałacu archimandrytów, czyli opatów supraskich. Frekwencja tam jest na tyle duża, że wejście należy sobie wcześniej telefonicznie zarezerwować. Zwłaszcza jeżeli wybieramy się większą grupą. Kilkanaście osób w tym ja miało trochę szczęścia, bo akurat grupa zrezygnowała z przyjazdu i zrobił się wolny termin. Wystawa którą zwiedza się z przewodnikiem została ciekawie zaaranżowana. Zarówno jeżeli chodzi o scenografię poszczególnych sal jak i subtelne tło muzyczne. Wnętrza są generalnie dość ciemne, ale poszczególne ikony podświetlane. Pokazane są różne rodzaje świętych obrazów - każdy z nich ma swój specyficzny kod - zestaw symboli opisujących prawdy wiary. Np. najpopularniejszą konwencją przedstawienia Jezusa i Maryi jest tzw. hodegetria, gdzie obie postacie wzajemnie na siebie pokazują wskazując wiernym drogę. Taką hodegetrią jest także słynny obraz Czarnej Madonny z Częstochowy. Prawosławne krzyże z Podlasia mają też inny niż to zwykło być w pozostałych częściach Polski napis na szczycie. Zamiast INRI spotyka się INCI lub rozmaite warianty pisane w języku starocerkiewnym. W każdym razie zamiast łacińskiego rex pojawia się tam wschodni car. Ikony z supraskich zbiorów w większości zostały przejęte przez służby celne w trakcie przemytu. Zastanawiam się w związku z tym jaki jest ich status własnościowy. W ostatniej sali prezentowane są zachowane fragmenty fresków z przedwojennej cerkwi supraskiej. W 1944 Niemcy "na odchodnym" całą tą wielką świątynię wysadzili w powietrze. Dziś jest już odbudowana a wewnętrzne ściany zaczynają się pokrywać kopiami tamtych malowideł. Na razie ozdobiono kopułę. Wewnątrz cerkwi brakuje jeszcze ikonostasu, więc jest okazja zobaczyć elementy ołtarza normalnie ukryte przed wiernymi. Wejść do wewnątrz można z mnichem prawosławnym, który pełni rolę przewodnika opowiadając o historii obiektu oraz o zasadach religii prawosławnej. Przyjmują oni m.in. jednocześnie chrzest, komunię i bierzmowanie. Formalnie nie ma opłaty za wejście na teren cerkwi, zwyczajowo zostawia się ofiarę. Na marginesie trochę to wszystko jest dziwnie zorganizowane - do muzeum ikon wejście jest z jednej strony klasztoru, obok jest furta prowadząca na dziedziniec klasztoru, ale otwarte wejście jest tylko po drugiej stronie kompleksu co oznacza 10-minutowy marsz wokół ogrodzenia. Czasem zdarzy się czekać długie chwile na otwarcie wrót, bo przewodnik własnego klucza nie ma i polega jedynie na sprzedawcy pamiątek, który rezyduje w bramie. A że często bywa zajęty handlem, więc nawet natarczywe dzwonki nie pomagają. Ławra supraska leży w pewnym oddaleniu od miasteczka, w którym jest pełno drewnianych parterowych domków. Te przy ulicy 3 maja stanowiły kiedyś mieszkania tkaczy w czasach kiedy w Supraślu funkcjonowały zakłady włókiennicze. Z tego okresu pochodzi też dawny pałac przemysłowców Buchholtzów. Oprócz tego są tutaj dwa kościoły a w sąsiedztwie jednego z nich mieści się siedziba eksperymentalnego teatru Wierszalin. To chyba ich sprawką są umieszczone na drzewach wierszowane tablice z opisami, które można traktować jako wskazówki przy zwiedzaniu miasta. Okolice rynku to miejsce mocno skomercjalizowane. Jest tam wiele knajpek i tłum turystów. Niektóre z usług gastronomicznych to jakieś nieporozumienie. Np. lody-świderki w cenie 5,5 zł (duże) - ale jeśli to były duże, to jak wyglądały małe? Chyba z lupą trzeba by było do nich podchodzić. Tym nie mniej jednak wybór jest - jest kuchnia regionalna i potrawy tatarskie. Można pokosztować. Polecam też sklep zielarski i herbaciarnię przy informacji turystycznej i muzeum ikon. Kupić tam sobie można rozmaite oryginalne przyprawy a nawet specyfiki dobre na schorzenia typu "dzień po", no i oczywiście napić się dobrej herbaty. Receptury przygotowuje miejscowy opat, który jest dyplomowanym zielarzem i prowadzi praktykę medyczną. Na południe od miasta rozciąga się dolina Supraśli. Promenadą przejść można w stronę kąpieliska nad niewielkim zalewem. Jest tu też amfiteatr i ogródek jordanowski dla dzieci.

Bielsk Podlaski

Do Bielska Podlaskiego pojechałem we wtorek, w czwartym dniu wycieczki. Miasto dość duże jak na Podlasie i z pradawnym rodowodem. Pierwsze wzmianki o grodzie pochodzą z XIII-wiecznego Latopisu Ruskiego. Od Białegostoku jakieś 50 km, 40 minut - busy kursują mniej więcej co godzinę, chociaż akurat w tamtym kierunku jeździły wg rozkładu sobotniego, czyli trochę rzadziej. Po drodze mija się ciekawy most kratownicowy na Narwi przeniesiony na to miejsce z podbydgoskiego Fordonu.
Z dworca PKS i PKP do centrum miasta można iść dróżką przez park. Po drodze mija się grodzisko - okrągły pagórek z płaskim wierzchołkiem. Świadectwo najstarszych dziejów Bielska. Tablice informacyjne opisują to miejsce jako tajemnicze o nieustalonym pochodzeniu, być może pierwotnie należące jeszcze do Jaćwingów, którzy zamieszkiwali te tereny w średniowieczu. Podobno dziś jeszcze na wsiach używa się kilkunastu słów gwarowych pochodzących z dawnego języka jaćwieskiego.
Dzisiejszy Bielsk Podlaski znany jest głównie z cerkwi prawosławnych. Pierwsza pod wezwaniem św. Michała znajduje się przy głównej drodze w centrum miasta. Przez uchylone drzwi zajrzeć można było do wnętrza - akurat trwało jednak nabożeństwo. Okazała się to być niestety ostatnia cerkiew otwarta w środku. Prócz tego byłem jeszcze przy cerkwi Narodzenia Niepokalanej Matki Boskiej oraz przy cerkwi katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego w prawobrzeżnej dzielnicy Bielska Hołowiesku będącej siedzibą tutejszej prawosławnej diecezji. Jakiś czas temu była to świątynia drewniana, obecnie jej ściany obmurowano a pozostałością dawnego wyglądu jest jedynie wielka złota kopuła. Tak, że nie ma już obecnie w Polsce żadnej drewnianej katedry.
Na środku rynku stoi stary miejski ratusz - obecnie siedziba lokalnego muzeum. Przypomina trochę ratusze z innych stron naszego kraju - tak gdzieś z Wielkopolski albo Śląska - na Podlasiu tego typu budynki są raczej rzadkością. Oprócz tego z zabytków są tu jeszcze 2 kościoły: klasycystyczna bazylika św. Mikołaja z ciekawym wnętrzem wspartym na filarach oraz klasztorny kościół Karmelitów z ciekawymi figurami świętych w przykościelnym ogrodzie i pękniętym dzwonem przy wejściu.

Szkoda tej drewnianej katedry. Wydaje mi się, że ta - jak dla mnie- nieudana zmiana nastąpiła niedawno. Z 5 lat temu byłem jeszcze pod drewnianą świątynią. Inna sprawa, że Bielsk Podlaski wydał mi się miastem trochę dziwnym (ale to rzecz gustu).

A w jakim sensie dziwnym?

Dziwne pod względem urbanistycznym, dziwne pod względem zachowania niektórych osób (rozmowa z jednym z tamtejszych proboszczów - lekko mnie zadziwił swoim podejściem do życia i brakiem podstawowych wg mnie wiadomości na temat funkcjonowania społeczności rzymskokatolickiej w mieście oraz pewną mało przyjemną wymianą zdań z siostrą zakonną).

Porządna ta Twoja relacja.
Nie znam tamtych stron.

Teraz jeszcze opis miasteczek i miejscowości położonych bliżej Białegostoku i możliwych do osiągnięcia miejskimi autobusami kursującymi na liniach strefowych. Autobusy te odjeżdżają niestety z różnych punktów miasta, chociaż wydaje się że większość z nich przystaje na skrzyżowaniu ulic Piłsudskiego i Sienkiewicza nad rzeką Białą i przy Galerii Jurowieckiej, które to miejsce stanowi największy węzeł drogowy w śródmieściu.
Na początek Choroszcz położona nieco w bok od szosy Białystok - Warszawa. W planach miałem tam dotrzeć w drodze powrotnej z Tykocina, ale jednak czas i zmęczenie kazało odłożyć te plany na dzień następny. Po powrocie z Supraśla wsiadłem więc w kursujący dość często autobus nr 103 i nim dostałem się do samego miasteczka. Najpierw położony na krawędzi wzgórza rynek z klombem pośrodku a obok barokowy kościół św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana. Jego fundatorem był magnat Jan Klemens Branicki, co upamiętnia niewielka wystawka przy murze opowiadająca o historii parafii. Obok jest dość oryginalna figura przedstawiająca św. Franciszka zdejmującego ciało Chrystusa z krzyża. Niestety wnętrze zamknięte, można tylko spojrzeć z przedsionka a podobno w środku znajdziemy ciekawą relikwię św Kandyda w postaci manekina złożonego w trumnie. Z tyłu kościoła mamy rozległy plac zwany błoniami papieskimi. Nie znalazłem nigdzie informacji, aby Jan Paweł II odwiedził Choroszcz, ale przy kościele jest jego pomnik. A z tyłu kolekcja kamieni z różnych sanktuariów maryjnych m.in. Nazaretu i Efezu. Nie wszystkie niestety daje się odczytać bez lornetki. Jest też fragment kamiennego muru - na oko pozostałość po miejskich obwarowaniach. Od rynku w dół prowadzi ulica Jana Klemensa Branickiego. Udaję się w tamtą stronę na poszukiwania największej atrakcji miasteczka - letniego pałacu hetmana. Z początku intuicja mnie trochę zawodzi. Wydaje się bowiem, że do pałacu powinna prowadzić ulica nazwana imieniem jego właściciela, tym bardziej, że prowadzi nią turystyczny szlak niebieski. Zamiast tego trafiam jednak nad niewielki zalew. Wędkarze łowią rybki a obok jest ogródek jordanowski dla dzieciaków. Z wszystkim sąsiaduje jakby stary zakład przemysłowy. Jak się okazuje to nie fabryka, ale miejscowy szpital dla nerwowo chorych - taki podlaski Kobierzyn czy jak kto woli Tworki. Przemysł w Choroszczy a i owszem kiedyś był - zakłady włókiennicze a ich śladem jest stary magazyn oraz osiedle robotnicze. Zresztą kto wie czy zabudowania szpitala nie zajęły po części dawnej manufaktury włókienniczej. Zasięgam języka co do pałacu. Trochę trzeba pokręcić się po miasteczku, normalnie docierały w pobliże autobusy, ale trwa generalny remont drogi i trasa została zmieniona. W każdym razie trzeba obejść wielki kompleks szpitala dookoła i dopiero za boiskiem piłkarskim jest boczna droga na miejsce. Pałac to w zasadzie kwadratowa willa położona w rozległym parku. W środku mieści się muzeum wnętrz, którego nie zwiedzałem ze względu na dość późną porę i fakt, że jest to tylko rekonstrukcja dawnego wyposażenia zniszczonego przez burze dziejowe. Uciąłem sobie natomiast spacerek po trochę zaniedbanym i zdziczałym parku, którego atrakcją jest długi kanał wodny w kształcie +. Ścieżkami parkowymi prowadzi na odmianę szlak zielony. Z mostków i brzegów otwierają się długie perspektywy widokowe.

Polecam Wszystkim te tereny. Naprawdę jest tam tak pięknie jak na tych zdjęciach. Bardzo ciekawa relacja ze zwiedzania.
Lwia Paszcza

Do skansenu pod wsią Jurowce dowozi autobus nr 102 z centrum Białegostoku (plac Malmeda). Linia kursuje niestety rzadko - raz na godzinę, stąd trzeba się uzbroić w cierpliwość (na kurs powrotny czekałem prawie godzinę obserwując przy okazji pracę służb granicznych zatrzymujących auta na białoruskich rejestracjach). W sumie w okolicy jest zajazd z restauracją, więc jakby się komuś dłużyło może się tam posilić. W poniedziałek wizyta w skansenie była bezpłatna - jedynym mankamentem był fakt, ze wnętrza chałup były zamknięte. Teren nie jest zbyt duży - jedna długa aleja do drewnianego dworku a potem skupiska chat tworzących dwie małe "wsie". Jedną z atrakcji jest wystawa sokołów w klatkach a także kilku innych gatunków ptaków. Dla dzieci przygotowano kolorowe drewniane wózki, którymi można się przejechać "po obejściu". Poza tym oczywiście klasyczne obiekty w postaci chałup krytych strzechą, zabudowań gospodarczych, drewnianych wiatraków itp. Przy końcu zwiedzania warto zboczyć do małego zagajnika, gdzie ustawiono dość oryginalny eksponat - nielegalną leśną destylarnię bimbru. Niestety lub stety pokazów działania urządzenia nie prowadzono.

Gdyby mieli czynną destylarnię bimbru i byłaby opcja degustacji to frekwencja w skansenie zapewne znacznie by podskoczyła. Ja bym się pisał na takową degustację.

Pokazy od święta zapewne urządzają, natomiast na degustację mogą nie pozwalać względy obyczajowe, przepisy BHP i prawo monopolowe

Pewnie jest tak jak piszesz (poza względami obyczajowymi ) - ale i tak na taką degustację po zwiedzaniu skansenu chętnie bym się udał.

Ja wiem. Taki spirytus nie ma chyba jakichś specjalnych właściwości smakowych. Prawdę mówiąc to raczej niskiej jakości "chara". Zresztą stojące na miejscu pordzewiałe blaszane kubki-kwaterki raczej nie zachęcają do spróbowania tego czegoś. Pewnie pordzewiały od deszczu i wilgoci, ale kto to wie.

Smak mniej ważny - klimat miejsca i aparatury robi różnicę. I do tego swojskie ogórki lub coś w ten deseń. Rozmarzyłem się ...

Kolejnym miejscem krótkiego wypadu był Wasilków - miasteczko położone na północny wschód od Białegostoku oddzielone od stolicy Podlasia szeroką doliną rzeki Supraśli. Na miejsce dojeżdża autobus nr 100. Część kursów dociera do sanktuarium Święta Woda a część kończy swój bieg pod cmentarzem w Wasilkowie. Po kolei jednak. W centrum miasteczka jest dość spory ryneczek na którym stoi ładna cerkiew i na oko zdecydowanie młodszy kościół rzymsko-katolicki.
Osobliwością Wasilkowa jest cmentarz położony na północ od centrum miejscowości w sosnowym lesie na skraju Puszczy Knyszyńskiej. W latach 50-tych miejscowy proboszcz Wacław Rabczyński ustawił tutaj kilkanaście rzeźb głównie o charakterze religijnym, często ilustrujących pewne cytaty biblijne. Był to okres walki państwa z kościołem i ta inicjatywa miejscowego księdza była też rodzajem manifestacji czy biernego oporu. Dziś dzięki temu cmentarz jest nie tylko miejscem pogrzebowym, ale rodzajem parku zachęcającego do turystycznej przechadzki. Inną religijną atrakcją jest położone jakieś 1,5 km dalej sanktuarium Święta Woda zwane też polską górą krzyży. Na niewysokim morenowym pagórku postawiono ich tutaj setki a pewnie i tysiące. Ten największy symbolizujący trzecie milenium ma 25 m wysokości. Przy wejściu można zakupić mniejsze lub większe drewniane krzyże i pozostawić we własnej intencji. Wiele z wkopanych tutaj znaków posiada tabliczki z opisem parafii z których odbyły się pielgrzymki. Są miejsca z całej Polski a nawet krzyże z napisami po niemiecku. Obok jest dzwonnica i wierzcie mi dźwięk tutejszego dzwonu ma w sobie coś przeraźliwego. Przy kapliczce z obrazem Matki Boskiej Bolesnej bije źródełko podobno o uzdrawiającej mocy. Od niego zaczęła się kariera pielgrzymkowa tego miejsca. Poniżej wzgórza jest "sanktuarium radości" czyli strefa z wesołymi miasteczkami i rozmaitymi kiermaszami w drewnianych wiatach. W tym dniu ludzi nie było może tutaj zbyt wiele bo pogoda średnia i jeszcze nie sezon, ale anons znajdującego się tutaj hotelu stwierdzający, że jest to oaza spokoju w odróżnieniu do Białegostoku nie brzmi bynajmniej zbyt wiarygodnie.

Łomża
Na koniec wyjazdu Łomża - trochę w bok od zwykłej trasy z Białegostoku na Warszawę i wypad tam wobec kończącego się długiego weekendu był trochę ryzykowny. 3 maja to dzień wzmożonych wyjazdów studenckich do stolicy i okazało się potem, że trudno było bez rezerwacji zdobyć miejsce w autobusie. Ostatecznie firma sprowadziła dwa autokary i jakieś miejsce się znalazło, choć pół trasy jechałem siedząc na schodach na środkowym pomoście "pilnując" wejścia do ubikacji . Miasto też trochę rozczarowało, bo w sensie turystycznym oferuje niewiele - ładną starą katedrę, kilka innych kościołów i niezbyt zagospodarowaną panoramę doliny Narwi. Stare miasto w Łomży leży na wysokim wzgórzu ponad rzeką trochę jak Toledo nad Tagiem. Ale tutaj podobieństwa się kończą. Łomża była jednak mocno pokiereszowana przez kilka wojen i zachowało się tylko kilka może kilkanaście kamienic z dawnych lat, choć te przy ulicy Dwornej (dawniej 22 lipca) zaskakują monumentalnością jak na dość małe w końcu miasto. Przy wejściu na starówkę dawna cerkiew - obecnie kościół rzymsko-katolicki sąsiadujący z seminarium duchownym. W ceglanej gotyckiej katedrze mamy z kolei renesansowe nagrobki, wielką rzeźbę orła białego oraz obraz Matki Boskiej Łomżyńskiej. Przed wejściem pomnik prymasa tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego, który pochodził z tych okolic. Po drugiej stronie rynku kościół klasztorny Bernardynów a w jego okolicy na przedłużeniu ulicy Krzywe Koło schody sprowadzające w dół skarpy narwiańskiej. Przydałaby się tutaj jakaś promenada widokowa albo chociaż wieża z możliwością obejrzenia szerokiej panoramy. W czasie mojego pobytu w Łomży trwały uroczystości święta konstytucji - niewielka parada przeszła od katedry na łomżyński rynek gdzie odbył się dłuższy apel. Trafił nawet do wiadomości pewnej stacji telewizyjnej, aczkolwiek wielkiego mojego zainteresowania raczej nie wzbudził. Większe natomiast ratusz przy rynku i rządek kolorowych kamieniczek podcieniowych. Ulicą Długą (kiedyś M. Buczka) wycofałem się w stronę Placu Pocztowego a potem jakieś 15 minut spacerem na dworzec autobusowy.