Przeprawy przez Wisłę
: 29 kwie 2018, o 18:49
Wisła to główna rzeka Polski płynąca na długości 1047 km od źródeł pod Baranią Górą do Zatoki Gdańskiej. Od dawna stanowiła ważny szlak żeglugowy, którym spławiano bogactwa tej ziemi do portów w Gdańsku i Elblągu. Prócz tego była jednak istotną barierą komunikacyjną na kierunku wschód-zachód i do dzisiaj, mimo że powstało ostatnio kilka nowych inwestycji zwłaszcza w jej środkowym odcinku wiele pozostaje w tym względzie do nadrobienia. Mosty kolejowe na odcinku z Krakowa do Gdańska możemy policzyć na palcach obu rąk, a mosty kolejowe na odcinku Kraków-Warszawa na palcach jednej ręki. Przeprawy przez Wisłę mają różny charakter, nie zawsze są to typowe mosty, wiele jest także promów. Zachowało się kilka starych nabrzeży promowych zlikwidowanych w momencie gdy w okolicy wybudowano most (np. w Piotrawinie) lub z powodu małego zainteresowania przedostawaniem się na drugi brzeg (np. w Nowym Secyminie czy na drodze Ostrów-Latków). Ciekawym wariantem jest most pontonowy funkcjonujący na Martwej Wiśle w Sobieszewie. Kilka przepraw przystosowana jest jedynie do ruchu pieszego, np. Kładka Bernatka w Krakowie czy Kładka św. Wojciecha w Malborku (na Nogacie). Ale częściej zdarzają się mosty łączące kilka funkcji (np. Most Gdański w Warszawie, Most Legionów w Płocku itp.). Pomiędzy Goczałkowicami a Gdańskiem naliczyłem około 100 przepraw. Przejść przez Wisłę powyżej Goczałkowic nie liczyłem, ponieważ na tym odcinku jest to jeszcze mała górska czy podgórska rzeczka, więc przekroczyć ją stosunkowo nietrudno. Niektóre z mostów mogą być obiektem zainteresowania turysty, chociaż na Wiśle stosunkowo mało jest starych i nowych projektów o spektakularnej formie. Wymienić tutaj należy zapewne mosty w Tczewie obecnie jednak zamknięte ze względu na zły stan techniczny, most Kościuszki w Krakowie, most Poniatowskiego w Warszawie a z nowszych realizacji Most Kotlarski w Krakowie z największą w Polsce rozpiętością przęseł, most na wschodniej obwodnicy Krakowa przypominający nieco sylwetą lizboński Ponte Vasco da Gama, most Siekierkowski czy nowy most w Toruniu. Na pewno mosty i przeprawy mają dla turysty znaczenie praktyczne a wycieczki brzegami rzeki są dość interesujące ze względu na widoki.
Zestawienie przepraw: część 1 Goczałkowice-Zdrój-Tyniec pod Krakowem
1. Korona zapory w Goczałkowicach powstała w 1956 roku - biegnie tędy promenada spacerowa i ścieżka rowerowa do Zabrzegu z widokiem na szeroko rozlane sztuczne jezioro.
2. Goczałkowice - most kolejowy kratownicowy z 1971 roku pomiędzy stacjami Goczałkowice-Zdrój i Czechowice-Dziedzice. Od północnej strony nasyp wzdłuż stawu Maciek.
3. Czechowice-Dziedzice: Stary most drogowy przy ulicy Legionów zbudowany w latach 1925-27 na miejscu dawnej drewnianej przeprawy o zmyślnej konstrukcji podnoszącej się wraz z przyborem wód a istniejącej tutaj od lat 70-tych XIX wieku (wtedy była to granica państwowa). Niedawno został odremontowany, pozostała nawierzchnia brukowa.
3. Nowszy most na ekspresówce Katowice-Bielsko-Biala. Tylko dla samochodów.
4. Rudołtowice - kładka dla pieszych i rowerzystów, rurociąg i bród na zapleczu kopalni Silesia. W planach most drogowy.
5. Jawiszowice Olszyny - wąska długa kładka ze schodami na obu brzegach, w otoczeniu stawy Jaźnik i Rychlik.
6. Most drogowy na drodze Oświęcim-Pszczyna miedzy Górą a Jawiszowicami.
7. Most "Bronisław" albo "Wójtowy" na granicy wsi Harmęże i Wola. Nawierzchnia drewniana, przeprawa w nienajlepszym stanie.
8-9. Most kolejowy na bocznicy towarowej Oświęcim - KWK Piast Ruch a obok niego most drogowy z nawierzchnią wykładaną metalowymi płytami.
10-11. Nowy Bieruń - most drogowy na trasie 44 (Gliwice-Kraków) oraz most kolejowy pomiędzy stacjami Nowy Bieruń i Oświęcim. Trasa kolejowa powstała w początku lat 60-tych XIX wieku a przeprawa mostowa miała wtedy charakter graniczny. Z tego względu już w 1866 roku została wysadzona w czasie wojny austriacko-pruskiej a potem odbudowana.
12. Bobrek - most kolejowy pomiędzy stacjami Oświęcim i Gorzów Chrzanowski. Nieco powyżej ujście Przemszy do Wisły.
13. Bobrek - przedwojenny most drogowy na starej drodze z Oświęcimia do Krakowa (ul. Krakowska).
14. Nowy most drogowy na północnej obwodnicy Oświęcimia.
15. Kładka przy elektrowni wodnej Dwory.
16. Zlikwidowany na początku lat 90-tych prom przez Wisłę we wsi Mętków.
17. Podolsze-Jankowice - most na drodze nr 781 Trzebinia-Zator. Przekracza Wisłę oraz równoległy kanał. Stopień wodny.
18. Most kolejowy kratownicowy w Okleśnej z 1899 roku z ruinami strażnicy. Obecnie tylko sporadycznie jeżdżą tędy pociągi towarowe z Zakładów Chemicznych w Alwerni, natomiast jest wykorzystywany jako kładka pieszo-rowerowa.
19. Prom "Drogowiec" w Spytkowicach uruchomiony ponownie w 2017 roku. Były też nieśmiałe plany do budowy w tym rejonie mostu. Opłata za rower 1 zł, za motocykl 3 zł.
20. Stopień wodny Łączany oddany do użytku w 1960 roku. Elektrownia wodna. Nieco powyżej wlot Kanału Skawińskiego. Droga łączy wsie Rusocice i Łączany. 21. Prom w Czernichowie - przeprawa miedzy wsiami Brzeźnica i Czernichów, czynna między 5 a 21. Pojemność 2 samochody, czas przeprawy 1 minuta. Kursy wstrzymywane są przy niskim lub zbyt wysokim stanie wody.
22. Prom Kopanka-Jezierzyce, opłata za samochód 3 zł, rowery gratis. Dogodne połączenie ze Skawiny do Liszek.
23. W Piekarach tuż pod klasztorem w Tyńcu była kiedyś przeprawa promowa - obecnie zarzucona. Przystań wykorzystuje statek "białej floty" płynący spod Wawelu.
CDN
Zestawienie przepraw: część 1 Goczałkowice-Zdrój-Tyniec pod Krakowem
1. Korona zapory w Goczałkowicach powstała w 1956 roku - biegnie tędy promenada spacerowa i ścieżka rowerowa do Zabrzegu z widokiem na szeroko rozlane sztuczne jezioro.
2. Goczałkowice - most kolejowy kratownicowy z 1971 roku pomiędzy stacjami Goczałkowice-Zdrój i Czechowice-Dziedzice. Od północnej strony nasyp wzdłuż stawu Maciek.
3. Czechowice-Dziedzice: Stary most drogowy przy ulicy Legionów zbudowany w latach 1925-27 na miejscu dawnej drewnianej przeprawy o zmyślnej konstrukcji podnoszącej się wraz z przyborem wód a istniejącej tutaj od lat 70-tych XIX wieku (wtedy była to granica państwowa). Niedawno został odremontowany, pozostała nawierzchnia brukowa.
3. Nowszy most na ekspresówce Katowice-Bielsko-Biala. Tylko dla samochodów.
4. Rudołtowice - kładka dla pieszych i rowerzystów, rurociąg i bród na zapleczu kopalni Silesia. W planach most drogowy.
5. Jawiszowice Olszyny - wąska długa kładka ze schodami na obu brzegach, w otoczeniu stawy Jaźnik i Rychlik.
6. Most drogowy na drodze Oświęcim-Pszczyna miedzy Górą a Jawiszowicami.
7. Most "Bronisław" albo "Wójtowy" na granicy wsi Harmęże i Wola. Nawierzchnia drewniana, przeprawa w nienajlepszym stanie.
8-9. Most kolejowy na bocznicy towarowej Oświęcim - KWK Piast Ruch a obok niego most drogowy z nawierzchnią wykładaną metalowymi płytami.
10-11. Nowy Bieruń - most drogowy na trasie 44 (Gliwice-Kraków) oraz most kolejowy pomiędzy stacjami Nowy Bieruń i Oświęcim. Trasa kolejowa powstała w początku lat 60-tych XIX wieku a przeprawa mostowa miała wtedy charakter graniczny. Z tego względu już w 1866 roku została wysadzona w czasie wojny austriacko-pruskiej a potem odbudowana.
12. Bobrek - most kolejowy pomiędzy stacjami Oświęcim i Gorzów Chrzanowski. Nieco powyżej ujście Przemszy do Wisły.
13. Bobrek - przedwojenny most drogowy na starej drodze z Oświęcimia do Krakowa (ul. Krakowska).
14. Nowy most drogowy na północnej obwodnicy Oświęcimia.
15. Kładka przy elektrowni wodnej Dwory.
16. Zlikwidowany na początku lat 90-tych prom przez Wisłę we wsi Mętków.
17. Podolsze-Jankowice - most na drodze nr 781 Trzebinia-Zator. Przekracza Wisłę oraz równoległy kanał. Stopień wodny.
18. Most kolejowy kratownicowy w Okleśnej z 1899 roku z ruinami strażnicy. Obecnie tylko sporadycznie jeżdżą tędy pociągi towarowe z Zakładów Chemicznych w Alwerni, natomiast jest wykorzystywany jako kładka pieszo-rowerowa.
19. Prom "Drogowiec" w Spytkowicach uruchomiony ponownie w 2017 roku. Były też nieśmiałe plany do budowy w tym rejonie mostu. Opłata za rower 1 zł, za motocykl 3 zł.
20. Stopień wodny Łączany oddany do użytku w 1960 roku. Elektrownia wodna. Nieco powyżej wlot Kanału Skawińskiego. Droga łączy wsie Rusocice i Łączany. 21. Prom w Czernichowie - przeprawa miedzy wsiami Brzeźnica i Czernichów, czynna między 5 a 21. Pojemność 2 samochody, czas przeprawy 1 minuta. Kursy wstrzymywane są przy niskim lub zbyt wysokim stanie wody.
22. Prom Kopanka-Jezierzyce, opłata za samochód 3 zł, rowery gratis. Dogodne połączenie ze Skawiny do Liszek.
23. W Piekarach tuż pod klasztorem w Tyńcu była kiedyś przeprawa promowa - obecnie zarzucona. Przystań wykorzystuje statek "białej floty" płynący spod Wawelu.
CDN