Lubelskie: Przez Lasy Kozłowieckie do Kozłówki i Lubartowa 9 września 2020

[Comen]

Jak się później okazało komunikacja lokalna na trasie Kozłówka-Lubartów funkcjonuje całkiem sprawnie, tylko że nie ma śladu na ten temat w Internecie. Dlatego wycieczka, którą sobie wyznaczyłem miała charakter okrężny - jedną trasą do celu a inną z powrotem. Rano autobusem miejskim nr 44 z Lublina do ostatniego przystanku Kawka Las. Można było wysiąść przystanek wcześniej, bo z pętli musiałem się kawałek cofnąć do rozstaju dróg. Sporo ludzi przyjechało na ostatni przystanek. Oprócz miejscowych grzybiarze, którzy znikli w gąszczu leśnym. Ja grzybów nie szukałem. Przy drodze była ich cała chmara, ale raczej to te jadalne tylko raz w życiu, więc poprzestałem jedynie na zdjęciu do relacji.

Grzyby papieżaki.jpg

Lasy Kozłowieckie to spory jak na tę część Lubelszczyzny kompleks leśny mający status parku krajobrazowego. Po przejściu fragmentem bocznej drogi i minięciu płatu lasu docieram do malowniczego stawu Stróżek na rzeczce Minina.

Staw Stróżek.jpg

Potem osiągam szeroką leśną spychaczówkę na której trwają prace przy nawierzchni. Hałas towarzyszy mi niestety aż do Dąbrówki. Wieś śródleśna. Przy drodze Park Dźwięków. Rodzaj małego skansenu z bogatym programem edukacyjnym.

Park Dźwięków.jpg

Dostępny, ale frajda jest na pewno wtedy, gdy odbywają się tu jakieś zajęcia na temat lasu, jego odgłosów i różnych innych, które wyzwolić można za pomocą rozmaitych przyrządów zgromadzonych przy drewnianej szopie.

Urządzenia dźwiekonaśladowcze.jpg

Są tu też jakieś zwierzęta a kawałek dalej tory łucznicze.

Tor łuczniczy.jpg

Krótki odpoczynek przy kapliczce w centrum wsi i mapie parku krajobrazowego. Rzeźba Chrystusa niosącego trochę sfatygowany krzyż.

Kapliczka w Dąbrówce.jpg

Teraz maszeruję już drogą asfaltową, dość ruchliwą jak na takie odludzie. Nieopodal mijam jakieś niechlubne miejsce "antymocy". Na przestrzeni kilkudziesięciu metrów padły 2 gołebie i 1 wiewiórka. Muszą się tu ścigać przy wyjściu z wirażu.

Wiewiórka padła.jpg

Droga biegnie najpierw lasem a potem rolniczym krajobrazem Wyżyny Lubelskiej.

Chałupa lubelska.jpg

Przed samym pałacem w Kozłówce dawny ceglany gościniec. Obecnie zamknięty.

Gościniec kozłowiecki.jpg

Na bramie pałacu w Kozłówce rodowa sentencja Zamojskich "To mniey boli".

To mniey boli.jpg

Według legendy słowa protoplasty rodu, który ranny na polu bitwy pod Płowcami tak powiedział do króla Władysława Łokietka. Rany w walce mniej go bolały niż potyczki z wrednym sąsiadem. Nim zwiedzę pałac wizyta w dwóch oficynach. Po prawej skromna powozownia z dużą kolekcją latarni przyczepianych do pańskich bryczek. Po lewej kolekcja sztuki socrealizmu. W sieni plakaty propagandowe, dalej we wnętrzu rzeźby i obrazy o specyficznej tematyce, np. kobieta karmiąca świnie w państwowym PGR-ze.

Bojownik wietnamski.jpg

Liczne portrety genseków. W małym ogrodzie na tyłach oficyny kolekcja pomników, które kiedyś "zdobiły" polskie miasta. Największy Bierut stał ponoć w Lublinie.

Bierut.jpg

W sumie tyle tego mieliśmy, a bardzo mało zostało. Zamek w Kozłówce to jeden z ciekawszych obiektów pałacowych w Polsce.

Front pałacu w Kozłówce.jpg

Przez długie lata była tutaj centralna składnica muzealna, w każdym razie wnętrza pysznie urządzone, swoim bogactwem przypominają wyposażenie zamków u naszych południowych czy zachodnich sąsiadów.

Wnętrze.jpg

Zwiedzanie w dobie koronawirusa jakby z przewodnikiem, tylko zamiast opowieści odsłuchujemy komentarz nagrany na cyfrowym nośniku. Prowadząca co najwyżej pokazuje niektóre eksponaty o których mowa w opisie. Jest tego sporo. Nie tylko eleganckie salony, buduary, sypialnie, biblioteka ale i tzw. kredens. Zamojscy najpewniej korzystali ze starodawnego "cateringu", tzn. potrawy przybywały do pałacu upichcone gdzieś w okolicy, a w samym kredensie układano je na półmiski, podgrzewano, ozdabiano.

Kredens.jpg

Z przodu i z tyłu pałacu mamy piękne klomby.

Tył pałacu w Kozłówce.jpg

Na zapleczu złota fontanna i pomnik poległych żołnierzy napoleońskich.

Złota fontanna.jpg

Pomnik Napoleoński.jpg

W nieco dalszej części parku mała bażantarnia. Warto też wejść do pałacowej kaplicy. Znajduje się w nim replika nagrobka Zofii Zamojskiej z Czartoryskich.

Nagrobek hrabiny Zamoyskiej.jpg

To replika, bo hrabina została pochowana we florenckim kościele Santa Croce. Pewnie gdzieś go tam przeoczyłem - zdjęcia nie znalazłem a szkoda. W tym włoskim panteonie jest tego strasznie dużo, przynajmniej kilkadziesiąt nagrobków i epitafiów w tym poświęcone Galileuszowi, Machiavellemu czy Dantemu. Przy kaplicy pałacowej skromny pokoik, który w czasach wojny służył za mieszkanie Stefanowi Wyszyńskiemu późniejszemu prymasowi.

Pamiątka po prymasie tysiąclecia.jpg

Na koniec Lubartów. Miasteczko wita równie okazałym pałacem, najpierw siedzibą Lubomirskich, potem Sanguszków.

Pałac Sanguszków.jpg

Wnętrza raczej są słabo dostępne, bo to siedziba starostwa powiatowego. Niestety niedostępny był także park z tyłu posiadłości. Akurat trwa jego rewitalizacja. Lubartów chlubi się kościołem farnym pod wezwaniem św. Anny. To najwspanialsze dzieło Pawła Fontany na Lubelszczyźnie.

Kościół św Anny.jpg

Za dwuwieżową fasadą kryje się piękne bogate wnętrze z licznymi odwołaniami do właścicieli pałacu.

Ołtarz główny.jpg

Sklepienie nad prezbiterium.jpg

Lubartów zwany w przeszłości Lewartowem był bowiem miastem prywatnym. Tutaj za Wisłą zaczynał się dziwny kraj rozmaitych latyfundiów i ordynacji stanowiących de facto małe państwa w państwie dawnej Rzeczpospolitej. W budynku obok kościoła znajduje się panorama lubartowska. Znane postacie pojawiają się na tle miejscowego pejzażu z pałacem i parkiem Sanguszków. Drugi znacznie skromniejszy kościół klasztorny znajduje się po przeciwległej stronie miasta.

Wnętrze kościoła Bernardynów.jpg

Dzisiejszy rynek Lubartowa podzielony jest na dwie części przez rząd zabudowy w której wyróżnia się wolno stojąca XVIII-wieczna karczma.

Karczma.jpg

Dominantą placu jest nowoczesny budynek urzędu miejskiego.

Urząd Miasta.jpg

W Lubartowie zachowało się jeszcze wiele starych parterowych domków charakterystycznych dla żydowskich sztetli. To taka wycieczka w przeszłość. Na starych zdjęciach podobne chaty widać na krakowskim Kazimierzu, choć dawno już ich tam nie ma. Te również znikają a na ich tle pojawiają się wyższe budynki.

Domek lubartowski.jpg

Kilka z uliczek lubartowskich zachowało jednak taką autentyczną zabudowę i warto by ją było chyba utrzymać jako zabytek przeszłości.

[petruss1990]

Lasy Kozłowieckie... To byłeś blisko najbliższych gór nieopodal Lublina!

[Comen]

Jest tam faktycznie taki rezerwat Kozie Góry - bardziej na wschodzie, więc niestety nie po drodze. Z drugiej strony to tylko kilka utrwalonych wydm.

[petruss1990]

Teraz to raczej małe wzgórza w centrum płaskiego lasu. Zwierzyny coraz więcej i w tamtych okolicach łatwo zobaczyć (a raczej można było, bo prace leśne trwają nieopodal). Jest jeszcze cmentarz powstańczy, ale to już z mapą trzeba pochodzić, albo rowerem.

[Comen]

Zwierzynę pomijając bażanty w Kozłówce niestety widziałem tylko martwą.