Szwecja

[gar]

Śniegu nie ma ani trochę. Klimaty wiosenno (gdy jest słońce,) - jesienne (gdy popaduje deszcz).
Chciałbym taki upadek kolei w Polsce. Jadąc z Malmo do Lundu nawet nie sprawdza się rozkładu jazdy (pociągi co ok. 8 minut), do Kopenhagi co 20 minut, do Helsinborga podobnie, do Karlskrony co godzinę itd. Szybko, miło, zazwyczaj bez wielkiego tłoku i nadzwyczaj punktualnie - jedyny minus, że niezbyt tanio.

[Comen]

Plebiscyt na najpiękniejsze miasto w Szwecji - röster oznacza liczbę głosów:
1. Sundsvall (1 912 röster)
2. Visby (1 440 röster)
3. Lund (516 röster)
4. Karlskrona (470 röster)
5. Ystad (398 röster)
6. Varberg (389 röster)
7. Kalmar (286 röster)
8. Norrköping (265 röster)
9. Vadstena (237 röster)
10. Nora (236 röster)
11. Eksjö (231 röster)
12. Landskrona (223 röster)
13. Helsingborg (194 röster)
14. Hjo (167 röster)
15. Marstrand (156 röster)
16. Stockholm = Hässleholm (150 röster)
17. Härnösand (140 röster)
18. Sollefteå (133 röster)
19. Örebro (126 röster)
20. Lysekil (121 röster)
21. Uppsala (119 röster)
22. Sala (106 röster)
23. Falkenberg (100 röster)
24. Göteborg (99 röster)
25. Trosa (94 röster)
26. Sigtuna (92 röster)
27. Simrishamn (87 röster)
28. Mariefred och Mariestad (båda fick 73 röster. Ja det stämmer faktiskt)
29. Malmö och Luleå (båda fick 67 röster)
30. Söderköping (65 röster)
31. Arboga (63 röster)
33. Alingsås (61 röster)
34. Västervik (60 röster)
35. Hudiksvall (58 röster)
36. Strängnäs (52 röster)
37. Vaxholm (47 röster)
38. Östersund 46 röster)
39. Norrtälje och Jönköping (båda fick 43 röster)
40. Linköping och Karlshamn (båda fick 41 röster)
41. Skara (38 röster)
42. Västerås (34 röster)
43. Eskilstuna (33 röster)
44. Gränna (29 röster)
45. Kristianstad (26 röster)
46. Umeå (24 röster)
47. Örnsköldsvik (22 röster)
48. Halmstad (21 röster)
49. Kungälv (19 röster)
50. Lidköping (18 röster)
51. Gävle (17 röster)
52. Båstad (16 röster)
53. Uddevalla, Smögen (båda fick 11 röster)
54. Växjö, Askersund, Nyköping (alla fick 10 röster)

[gar]

Kto głosował ? Szwedzi ?

[Comen]

Plebiscyt organizował szwedzki Ruch Ludowy (Folkrorelsen) do spółki ze Stowarzyszeniem Architektów (Arkitektur Upproret). Ale głosowanie było otwarte za pośrednictwem facebooka, teoretycznie mogli więc też głosować cudzoziemcy. Pod warunkiem, że byliby w jakikolwiek sposób poinformowani i zainteresowani. Można założyć, że większość elektoratu stanowili Szwedzi. Sundsvall jako jedno z niewielu miast które unikło wyburzeń ma starą kamienną starówkę i dość malownicze otoczenie.

[gar]

Chyba mało kto był tym zainteresowany, bo głosów jest zastanawiająco mało.

[Comen]

Natomiast prawdopodobnie nie ma jak w przypadku Polski jakichś regionalnych lobby, które postrzegają tego typu plebiscyty jako szansę wypromowania swojej pipidówy.

[Adler]

Ystad że niby takie ładne?
Malmö tak nisko?

[gar]

Miejsce Malmo mnie szczególnie nie dziwi. Ilość głosów tak.

[Comen]

Tylko trochę mnie dziwi niska pozycja Uppsali oraz Sigtuny, natomiast bardziej zadziwia mnie brak w zestawieniu Falun i Karlstadu

[Comen]

Charakterystyczną cechą szwedzkiego wybrzeża są chmary niewielkich przybrzeżnych wysepek nazywanych szkierami (od szwedzkiego słowa skär). Jest tego od groma na wybrzeżu Bałtyku, z kolei na zachodzie specyficzne wysepki pojawiają się gdzieś w okolicach Göteborga. Najbliższy brzegów Polski jest szkierowy archipelag Blekinge rozciągający się wzdłuż wybrzeży tej historycznej prowincji ze stolicą w Karlskronie. Przynajmniej część z wysp jest zamieszkana, na wielu z nich znajdują się drugie, wakacyjne domy. Inne stanowią niezamieszkałe mateczniki przyrody, a incydentalnie w ogóle są niedostępne, bo stacjonuje tu szwedzka armia. Są oczywiście takie wyspy jak Trossö, czyli centrum Karlskrony albo Karön, dawne uzdrowisko dopełniające ofertę pobliskiego Ronneby. Na Almö znajduje się pole golfowe.
Patrząc od zachodu pierwszą poważniejszą wyspą w tym regionie jest Hanö dostępna stateczkiem z miejscowości Nogersund. Geologicznie Hanö nie jest typowym szkierem, bo nie powstała w wyniku wynurzenia się dna morskiego po epoce lodowcowej, ale jest starą granitową kopułą odciętą od stałego lądu, przedłużeniem wzgórza Listerhuvud. Jej wysokość dochodzi do 60 m npm, co jest sporym ewenementem, bo większość opisywanych tu wysepek jest raczej płaska. Mamy więc trochę podejścia do położonej na szczycie latarni morskiej, są piękne panoramy i wschody słońca nad morzem. Pierwszym mieszkańcem Hanö był wedle legendy smok pilnujący skarbów. Kursował między wyspami Hanö i Tärnö, gdzie miał swoje kryjówki, ale kiedy wybudowano latarnię morską światło zbyt mocno go oślepiło i roztrzaskał się o przybrzeżne skały. Tajemnicze skarby to część wyspiarskich opowieści - zdarzało się że u brzegów wysp rozbijały się statki a uratowane towary gdzieś ukrywano. W labiryncie wysepek spoczywają wraki np. w pobliżu Stora Ekön duńska karawela Gribshunden. Znaleziska z jej pokładu wystawia się teraz w Muzeum Blekinge w Karlskronie, ale można sobie ponurkować do resztek kadłuba. Elementem tutejszego folkloru "rozbitków" była także poczta przesyłana wodą w zakorkowanej butelce. Nazwę "Flaskposten" nosi nawet lokalne czasopismo ukazujące się na wyspach wschodniej części archipelagu. Wracając do Hanö, w czasie wojen napoleońskich koczowali tu marynarze angielscy pilnujący kontrabandy z portu w Karlshamnie. Łatwo im nie było, wielu zmarło i pozostał po nich stary cmentarz. Dzisiaj wysoki interior zamieszkują dzikie daniele azjatyckie sprowadzone w 1956 roku.
Pozostałe wyspy przy wybrzeżu Blekinge układają się w 3 grupy związane z największymi miastami w regionie: Karlshamnem, Ronneby i Karlskroną. Może jest w tym coś, że obecność szkierów wpływała na rozwój miasta, bo porty były przez to dobrze osłonięte od strony morza. Bez wątpienia lokalizacja Karlskrony została wybrana ze względu na pierścień wysp pilnujących wejścia do wewnętrznego basenu i bazy morskiej. Na wielu zbudowano imponujące fortyfikacje takie jak fort Kungsholmen czy położony po przeciwległej stronie cieśniny zamek Drottningskär. Inne jak Tjurkö, Sturkö czy Hässlö służyły jako rezerwuar kamienia budowlanego. Zwłaszcza kamieniołomy na Tjurkö stały się słynne jako źródło kostki brukowej i wytrzymałego budulca z którego wznoszono reprezentacyjne gmachy w rozwijających się szybko na przełomie XIX i XX wieku Niemczech. Dziś teren dawnego zakładu można zwiedzać wzdłuż szlaku kulturowego. Wielka historia wróciła na ten teren w październiku 1981 roku. Spowodował to incydent jaki rozegrał się koło niewielkiego szkieru Torrumskär nazwany żartobliwie Whiskey on the rocks. Nieszczęśliwie osiadła tutaj na mieliźnie radziecka łódź podwodna. Miejscowy rybak zaalarmował bazę w Karlskronie. Choć załoga okrętu nie chciała dopuścić Szwedów na pokład to jednak lokalni eksperci ustalili, że posiadała ona w lukach torpedowych głowice atomowe. Po wymianie dyplomatycznych uprzejmości po 11 dniach szwedzkie okręty odprowadziły nieproszonego gościa na wody międzynarodowe, gdzie czekała już na niego rosyjska eskadra. Choć Rosjanie tłumaczyli się awarią urządzeń nawigacyjnych okrętu to jednak z większym prawdopodobieństwem była to nieudana próba sprawdzenia drogi dostępności na obce terytorium.
Blekinge to południe Szwecji, więc teren wakacyjny dla przybyszów z północy. I jeden z najbardziej słonecznych obszarów w kraju. Na większości wysepek znajdują się kąpieliska. Cieplejsza woda znajdzie się po stronie osłoniętych zatok i węższych cieśnin. Plaże są raczej wąskie i kamieniste, ale jest też kilka wyjątków. Hässlö określa się nawet szwedzkimi Hawajami a Hanö popularyzował w latach 70-tych wakacyjny przebój grupy Family Four.
Największe wyspy leżą na wschodzie (Sturkö), z kolei grupy mniejszych wysepek, np. w pobliżu Karlshamnu kuszą tajemniczością i niesamowitymi skalnymi krajobrazami. W latach 40-tych na wschodnim wybrzeżu Tärnö obserwowane było paranormalne zjawisko. Pojawiała się tam dziwna postać z czerwoną latarnią. Nigdy jednak nie odnaleziono w tym miejscu żywej osoby. Starano się tłumaczyć fenomen jako bagienny ogień św. Elma. Jeden z dziennikarzy na pytanie czemu nie zbadano dokładniej tego terenu odpowiedział wróżąc z tabakiery, że "wyjaśnienie tej sprawy wymagało bez wątpienia światła dziennego".
Niektóre wyspy są prawie całkowicie zalesione. Na południu niewielkiej Yttre Stekön ochronie podlega spora populacja cisa, który osobliwie inaczej niż w głębi lądu jest tu drzewem smukłym i nie rozgałęziającym się tuż przy ziemi. Inne szkiery są raczej skaliste, bezleśne, zajęte przez wietrzne łąki, wrzosowiska i zarośla jałowców. Na ich wybrzeżach przebywają licznie ptaki wędrowne oraz foki. Otwarte krajobrazy najczęściej trafiają się we wschodniej części archipelagu np. na Långören, Inlängan czy Stenshamnen. Najdalej na południe wysunięta w morze grupa "nagich" szkierów to Utklippan. W budynkach tutejszej latarni morskiej znajduje się stacja obrączkowania ptaków oraz niewielkie schronisko turystyczne. Ale dostęp jest tu tylko własną łodzią albo taksówką wodną. Z dojazdem na większość wysp nie jest jednak tak źle. Na kilka z nich prowadzą drogi, inne połączone są komunikacją wodną z przystaniami w Karlshamnie, Ronneby, Karlskronie czy Torhamn. Na Aspö z pięknym zamkiem Drottningskär dotrzeć można nawet bezpłatnym rejsem.

[Adler]

Comen,
zaniechałeś prac nad dalszym rozwojem blogu o Szwecji?

[Comen]

Ostatnio nie mam czasu nad nim siedzieć